Soms worden we echt verrast door onze jongeren, en zien we een kant van hen waarvan we enkel hadden durven dromen. Zo namen we ooit enkele jongeren mee naar een open forumdag in Antwerpen om over de impact van racisme op kinderen te spreken. Wat daar gebeurde was behoorlijk indrukwekkend.

Toen Narjis haar verhaal vertelde, kon ze het niet droog houden en samen met haar het grootste deel van het aanwezige publiek.

Narjis zat op dat moment in het 5de jaar PR en onthaal. Het was haar vierde school in het secundair. Ze startte haar middelbare schoolcarrière op een vrij hoog aangeschreven katholieke school. Een mondig, speels meisje dat zich misschien net iets beter dan anderen wist te bewegen in het schoolsysteem. Haar ouders waren immers hier geboren en haar vader gaf zelf les, in het Franstalig onderwijs weliswaar.

En dan komt de puberteit en de zoektocht naar de eigen identiteit… voor sommigen gaat dat vlot, anderen doen er wat langer over. Sommigen kiezen ervoor zich te laten inspireren door hun peers, anderen willen net hun eigen uniciteit benadrukken. Het is niet altijd gemakkelijk om te weten welk aspect van je persoonlijkheid je wil belichten en al helemaal niet als je tussen twee culturen zweeft -wat dus voor het grootste deel van de Brusselse jeugd geldt.

Narjis besloot een hoofddoek te dragen, een hoogst persoonlijke keuze die in haar ogen het best paste bij wie ze was. Enkel buiten de schoolmuren, want in het Nederlandstalige onderwijs in Brussel is dit nergens toegelaten. Narjis kan het niet bewijzen maar ze kreeg het gevoel dat haar vestimentaire keuze een doorn in het oog was van vele leerkrachten. Plots was ze niet goed genoeg meer voor de A-stroom, kreeg ze minder respons wanneer ze extra uitleg vroeg. Op het einde van het tweede jaar werd ze uitgesloten voor ASO, KSO en TSO. Zelfvertrouwen aan diggelen, geloof in eigen kunnen verbrijzeld: Narjis kwijnde gedurende 2 jaar weg in het BSO. Enkele leerkrachten beseften dat ze wel degelijk in staat was abstracte begrippen en concepten te begrijpen en niet thuishoorde in een praktische richting. Op het einde van de tweede graad kreeg ze uitzonderlijk het advies TSO van de klassenraad. Een zalm in het watervalsysteem. Dat is haar redding geweest. Beetje bij beetje vond ze zichzelf terug; nu staat ze voor een volle zaal te speechen.

Het valt onmogelijk te achterhalen welke rol de hoofddoek echt heeft gespeeld. De heftigheid waarmee het verbod wordt verdedigd, de agressie die gesluierde meisjes te verduren krijgen, zijn op zijn minst een indicatie dat er veel negatieve emotionaliteit rond dit kledingstuk hangt. Het zou naïef zijn om te denken dat dit de klaslokalen niet binnensijpelt.

Maar waar gaat het dan eigenlijk over? Neutraliteit in de publieke ruimte? Onze verlichtingswaarden die moeten verdedigd worden? Secularisatie vs religiositeit? Rationaliteit vs spiritualiteit?

Ik vind alvast dat er geen enkel rationeel argument bestaat om talenten en potentieel te verspillen op basis van een stukje stof. Bij mijn weten is secularisatie ook niet anti-religieus maar dient het net om godsdienstvrijheid te vrijwaren, om ervoor te zorgen dat geen enkele godsdienst of andere levensbeschouwing de bovenhand neemt. En zijn we nu werkelijk bang dat we terug naar de Dark Ages gaan omdat we moslimmeisjes toelaten hun godsdient te beleven zoals zij het willen? Is dat niet een beetje van dramaqueen doen, of erger een gebrek aan collectief zelfvertrouwen?

En seriously…. neutraliteit in de publieke ruimte? Moeten we net niet leren om in die publieke ruimte te vertoeven met respect voor elkaars verschillen? Waarom zijn piercings en tattoos als uiting van kunstzinnigheid of rebellie, designerkleren als uiting van modebewustzijn minder aanstootgevend dan een hoofddoek als uiting van religiositeit?

En wat is dat eigenlijk, neutraliteit? Voor mij is dit een abstract begrip dat vooral iets zegt over de waarden en normen van degenen die het hanteren.

Dat dit gebruikt wordt om meisjes en vrouwen de toegang tot bepaalde studierichtingen en beroepen te ontzeggen, vind ik pas om van te huilen!